ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

​

Οικισμός που ανήκει διοικητικά στο δημοτικό διαμέρισμα Παχειάς Άμμου και είναι κτισμένος σε υψόμετρο 180 μέτρων. Βρίσκεται θεμελιωμένο σε μικρή απόσταση από την «χαράδρα του Χα». Μια χαράδρα που στέκει εκεί αγέρωχη με τους νερόμυλους και την εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στα ριζά της. Η «χαράδρα του Χα» είναι που τραβά σαν μαγνήτης το βλέμμα του επισκέπτη όταν από την Παχειά Άμμο αγναντεύεις το απέναντι βουνό. Ψηλά στην κορφή βρίσκεται ο οικισμός της Θρυπτής. Εκεί μπορεί να φτάσει ο επισκέπτης μέσω του Κάτω Χωριού της Ιεράπετρας και αφού διασχίσει ένα υπέροχο πευκοδάσος. Το Μοναστηράκι είναι γνωστό από το 1853 περίπου όπου το αναφέρει ο Καστροφύλακας σαν «Monastiri» με 221 κατοίκους. Πιστεύεται πως αρχικά είχε κτιστεί στην περιοχή το μοναστήρι των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, τμήμα του ιερού του οποίου διασώζεται ακόμα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Στεφάνου. Τα πρώτα σπίτια ήταν στην πραγματικότητα τα κελιά του μοναστηριού αυτού που διέμεναν οι μοναχοί. Στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφερόταν με 10 οικογένειες, ενώ στην απογραφή του 1981 είχε 18 κατοίκους. Για αρκετά χρόνια υπήρχε ένας μοναδικός κάτοικος του χωριού, ενώ το τελευταίο διάστημα παρατηρείται έντονη προσπάθεια αρκετών ιδιοκτητών παλιών πετρόκτιστων σπιτιών να τα ανακαινίσουν, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που το επιλέγουν σαν τόπο διαμονής σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από τους έντονους ρυθμούς ζωής των αστικών κέντρων. Πριν από ένα χρόνο περίπου ολοκληρώθηκε και το έργο ανάπλασης των σοκακιών του χωριού και δημιουργίας δικτύου ύδρευσης αποχέτευσης και κοινόχρηστού ηλεκτροφωτισμού που μέχρι τότε ήταν υποτυπώδες. Στο χωριό υπάρχουν η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Στεφάνου και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τον καφέ του αλλά και να δοκιμάσει μεζέδες από την Κρητική κουζίνα στα δύο παραδοσιακά καφενεία του χωριού.

​

ΘΡΥΠΤΗ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ

​

​

Η Θρυπτή είναι οροσειρά της ανατολικής Κρήτης. Η ψηλότερη κορυφή είναι ο Αφέντης Χριστός, με ύψος 1.476 μέτρα. Άλλες κορυφές περιλαμβάνουν τη ανατολική Παπούρα (1.187 μέτρα), δυτική Παπούρα (1.010 μ.), Καψάς (997 μ.), Καταλύματα (802 μ.) και Κουφωτό (912 μ.). Η οροσειρά έχει κυρίως ασβεστολιθικά πετρώματα, με εξαίρεση την περιοχή του Αφέντη Χριστού όπου υπάρχει δολομίτης.  Η Θρυπτή χαρακτηρίζεται από τα φαράγγια, όπως το φαράγγι του Χα και το φαράγγι Μυλωνά, και τους γκρεμούς της. Η οροσειρά ανυψώνεται προς τα πάνω από το ενεργό ρήγμα της Ιεράπετρας, το οποίο έχει δημιουργήσει επίσης την πεδιάδα της Ιεράπετρας.

​

ΤΤο Οροπέδιο της Θρυπτής βρίσκεται στην επαρχία Ιεράπετρας, σε υψόμετρο 850μ, στη μικρή οροσειρά της Θρυπτής. Είναι πραγματικά ένα από τα πιο όμορφα μέρη που αξίζει να επισκεφτείτε στην περιοχή, το οποίο είναι παντελώς άγνωστο στους περισσότερους. Η φυσική του ομορφιά είναι μοναδική και γι’ αυτό οι πεζοπορικές διαδρομές στη Θρυπτή έχουν ενταχθεί στο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, το οποίο ξεκινάει από την Ιβηρική Χερσόνησο, περνάει τις Άλπεις, κατεβαίνει ως την Πελοπόννησο και νοητά συνεχίζει στην Κρήτη, όπου σταματάει στη Ζάκρο.

Στο οροπέδιο είναι κτισμένο το χωριουδάκι της Θρυπτής, το οποίο δεν κατοικείται από μόνιμους κατοίκους, καθώς το εγκατέλειψαν για μια καλύτερη τύχη στα αστικά κέντρα. Ωστόσο, τα σαββατοκύριακα και το καλοκαίρι, πολλοί έρχονται για να απολαύσουν τη φύση και τη δροσιά του οροπεδίου. Επίσης, θα βρείτε και λίγους βοσκούς που μένουν εδώ το καλοκαίρι με τα κοπάδια τους. Τα περισσότερα σπίτια είναι μαγατζέδες, δηλαδή πρόχειρα καταλύματα που χρησιμοποιούνται για τη διαμονή κατά τη διάρκεια των αγροτικών εργασιών του καλοκαιριού.

Στο οροπέδιο θα βρείτε πολλά περβόλια με οπωροφόρα δέντρα όπως μηλιές, αχλαδιές, αμπουρνελιές, καρυδιές, αμυγδαλιές αλλά και αμπελώνες. Ωστόσο, αυτό που κάνει την βλάστηση να ξεχωρίζει είναι το μοναδικό πευκοδάσος της Θρυπτής, που φτάνει μέχρι και τα βουνά του Μακρυγιαλού.  Επίσης, κάτω από το Βυζαντινό ναό της Αγίας Άννας στη Θρυπτή ξεκινάει ένα από τα πιο άγρια φαράγγια της Ευρώπης, το επιβλητικό Φαράγγι του Χα.

Αν έρθετε ως τη Θρυπτή αξίζει να κάνετε μια βόλτα μέσα στο χωριό, αλλά και να ανηφορίσετε ως την κορυφή του Εσταυρωμένου, όπου η θέα στη θάλασσα, στη Ψείρα και στο κόλπο του Μιραμπέλου είναι μοναδική. Η πρόσβαση στη Θρυπτή μπορεί να γίνει μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου από το Πάνω Χωριό Ιεράπετρας. Επίσης, άλλες ωραίες διαδρομές είναι από χωματόδρομους μέσω του καταπράσινου χωριού Ορεινό, πάνω από το Μακρύγιαλο Σητείας και μέσω του χωριού Καβούσι.

Πηγή:  Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης - Οροπέδιο Θρυπτής cretanbeaches.com
 

Η βλάστηση στη Θρυπτή συνήθως είναι φρυγανική και επηρεάζεται από τη βόσκηση. Υπάρχει επίσης δάσος από τραχεία πεύκη, ένα από τα ελάχιστα πευκοδάση της Κρήτης. . Στις κοιλάδες υπάρχουν αμπελώνες, ενώ σε κάποιες κοιλάδες υπάρχουν ρέματα και πηγές με μονίμως τρεχούμενο νερό. Σε κάποιες από τις δολίνες της περιοχής υπάρχει πυκνή βλάστηση, συμπεριλαμβανομένου και του ενδημικού φυτού πολύγονο το ιδαίο. Άλλα ενδημικά είδη της περιοχής περιλαμβάνουν τα στενοενδημικά Campanula hierapetrae, Helichrysum doerfleri και Minuartia wettseinii καθώς και το Eryngium amorginum, το οποίο πέρα από τη Θρυπτή απαντά στην Αμοργό.

Το όρος Θρυπτή καθώς και η σπηλιά Θεριόσπιλιος κοντά στον Θόλο φιλοξενούν μια σχετικά μεγάλη αποικία της νυχτερίδας τρανομυώτιδα (Myotis myotis) καθώς και πολλά ενδημικά ασπόνδυλα, όπως τα στενοενδημικά είδη σαλιγκαριών Albinaria sturanyi και Albinaria teres. Η γεωμορφολογία της περιοχής και ο περιορισμένος αντίκτυπος από ανθρώπινες δραστηριότητες σημαίνει ότι ο πληθυσμός των θηλαστικών είναι σε εξαιρετική κατάσταση.

Η νοτιοδυτική Θρυπτή είναι σημαντική περιοχή για τα αρπακτικά πτηνά, όπως τα όρνια, ο χρυσαετός, ο φιδαετός και ο γυπαετός.

                             

Ξωκλήσσι  Αγίας Άννας στη Θρυπτή 

​​

Ο Βυζαντινός ναός της Αγίας Άννας βρίσκεται λίγα μέτρα δυτικά του οικισμού της Θρυπτής και ακριβώς πάνω από την αρχή του ρέματος που σχηματίζει το επιβλητικό φαράγγι του Χα. Ο ναός είναι μικρός μονόχωρος και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Αγίας Άννας (εορτ. 25 Ιουλίου).

Στο εσωτερικό του διασώζονται τοιχογραφίες του ύστερου 14ου και πρώιμου 15ου αιώνα. Επίσης υπάρχουν χαράγματα από τους περιηγητές της εποχής της Ενετοκρατίας, όπως συναντάται συχνά και σε άλλα ξωκλήσια της Κρητικής υπαίθρου.

Σύμφωνα με την παράδοση πάνω από την είσοδο παλαιότερα υπήρχε ξύλινο δοκάρι από ξύλο συκιάς που έγραφε «είμαι σκιά, μ'αξίζω σκιάς». Μέσα στο δοκάρι αυτό υπήρχε κρύπτη όπου οι Χριστιανοί έκρυβαν χρυσά νομίσματα και τιμαλφή για να μην πέσουν στα χέρια των πειρατών.

Πηγή: ⭐ Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης⛵⭐ - Ναός Αγίας Άννας στη Θρυπτή cretanbeaches.com
 

​